Friday, November 8, 2013

Tradycyjne Halloween.



   Dwa ostatnie miesiące roku – Listopad i Grudzień to okres wielu świąt.
Najważniejsze to oczywiście Święta Bożego Narodzenia, Wszystkich Świętych i Sylwester.  Jest też żydowskie Chanukach, ale to nas nie interesuje.  U nas w Stanach dochodzą dwa bardzo ważne i popularne Halloween i Thanksgiving.

    Halloween – zwyczaj związany z maskaradą i odnoszący się do święta zmarłych, obchodzony w wielu krajach nocą 31 października, czyli przed dniem Wszystkich Świętych.  Najhuczniej obchodzony jest w USA a także w Kanadzie, Anglii I Irlandii. Mimo że dzień nie jest świętem urzędowym, cieszy się olbrzymia popularnością.  Głównym symbolem święta jest święcąca w środku dynia z wyszczerbionymi zębami. Inne popularne symbole to duchy, wampiry, czarownice, trupie czaszki itp. Także dekorowane są domy, chociaż nie jest to tak popularne jak Boże Narodzenie.
     Wbrew pozorom, jest to święto o bardzo długich tradycjach i istniało długo przed naszym dniem Wszystkich Świętych.
     Dokładna geneza Halloween nie jest znana. Może nią być rzymskie święto na cześć bóstwa owoców i nasion albo z celtyckiego święta na powitanie zimy i ponad 2 tys. lat temu w Anglii w ten dzień żegnano lato, witano zimę oraz obchodzono święto zmarłych. Druidzi (kapłani celtyccy) wierzyli, iż w ten dzień zacierała się granica między zaświatami a światem ludzi żyjących, zaś duchom, zarówno złym, jak i dobrym, łatwiej było się przedostać do świata żywych. Duchy przodków czczono i zapraszano do domów, złe duchy zaś odstraszano.  Symbolem święta Halloween były noszone przez druidów czarne stroje oraz duże rzepy, ponacinane na podobieństwo demonów. Sądzi się, iż właśnie z potrzeby odstraszania złych duchów wywodzi się zwyczaj przebierania się w ów dzień w dziwaczne stroje i zakładania masek. Czarownice w towarzystwie czarnych kotów przepowiadały przyszłość.
    Dopiero w roku 835 roku pod wpływem chrześcijaństwa zwyczaj zaczął zanikać, gdy uroczystość Wszystkich Świętych została przeniesiona z maja na 1 listopada i kościół chrześcijański przeciwstawił się obchodzeniu Halloween wprowadzając Dzień Zaduszny.  W XIV wieku wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych zostało wprowadzone do liturgii rzymskiej i upowszechnione w całym Kościele.
     Irlandzcy imigranci sprowadzili tradycję do Ameryki Północnej w latach 40 XIX wieku. 

Ważna data jest 31 października 1920 roku kiedy w mieście Anoka w stanie Minnesota, odbyła się pierwsza w Stanach Zjednoczonych parada z okazji Halloween. Uczestnikami parady byli mieszkańcy, przebrani w kolorowe stroje popularnych postaci. W kolejnych latach pochód organizowano corocznie 31 października. W roku 1937 Anokę ogłoszono światową stolicą Halloween.
    Nazwa  Halloween jest najprawdopodobniej skróconym All Hallows' E’en, czyli wcześniejszym „All Hallows' Eve” – wigilia Wszystkich Świętych. Słowo Halloween oznacza hallowed evening lub holy evening – święty wieczór.
    Co się w ten wieczór dzieje?
    Główna zabawa to trick or treat.  Cukierek albo psikus. Dzieci chodzą z pojemnikami na cukierki po okolicy i odwiedzają mieszkańców. Gdy ktoś nie chce dać cukierka otrzymuje od dzieci w zamian psikusa. Kilkanaście lat temu, trzeba było mieć kilka toreb cukierków, przygotowanych na odwiedzające dzieci. Były ich pełne ulice. Nieraz było to meczące. Niestety pewnego roku zdarzyło się wiele wypadków przygotowanych pułapek na dzieci. Złośliwi i na pewno nie w pełni normalni ludzie, wkładali między cukierki niespodzianki. Żyletki, ostre przedmioty. Niektóre słodycze były zatrute. Spowodowało to panikę wśród rodziców i ta tradycja podupadła. Ostatnio dzieci pojawiają się częściej, ale przeważnie z rodzicami.

    Jest też apple bobbing. W tej zabawie należy bez użycia rąk ugryźć jedno z jabłek pływających w miednicy z wodą. Jabłko nieuszkodzone przy zabawie ma oznaczać szczęście w nadchodzącym roku
    Halloweenowe zabawy to również przeskakiwanie przez świeczki, które są rozstawione w kole na ziemi. Świeczki, które nie zgasną, to szczęśliwe miesiące w przyszłym roku. Kolejna gra to wrzucanie orzecha do płonącego ogniska. Jeżeli orzech pęknie z trzaskiem, oznacza to odwzajemnioną miłość. Inną popularną zabawą jest zjadanie bez pomocy rąk wiszących na nitkach ciastek i owoców. W ten dzień również istnieją różne formy wróżbiarstwa, np. wróżenie ze spodków. Otwierane są miejsca w których można się niezle przestraszyć, w stylu domów których straszy. 


Nie zapominajmy o Jack-o'-lantern to halloweenowa lampa zrobiona z wydrążonej dyni. W środku wydrążonej dyni z wyciętymi otworami stawia się świecę. Z okazji święta Halloween tradycją stało się stawianie w oknie lub w drzwiach domostwa latarni.
     W Halloween dzieci i dorośli przebierają się za potwory, takie jak wampiry, duchy czy czarownice. Kostiumy są również oparte na postaciach z telewizji. Pierwsze kostiumy na Halloween pojawiły się w 1930 roku, wtedy zwyczaj trick or treak , stał się popularny w Stanach Zjednoczonych.
     Święto to ma też swoje charakterystyczne jedzenie. Szczególnie dla dzieci. Są to jabłka oblane karmelowa polewą, wszystko związane z dynią jak  ciasto chleb, prażone nasiona dyni. Słodycze z karmelową polewą, nawet kukurydza.

Dorośli urządzają pochody przez ulice miast.
    Jedną z najwięcej znanych i popularnych to właśnie u nas w Nowym Jorku.
Nowojorska  coroczna parada przechodzi ulicami  Greenwich Village. Rozciąga się ponad kilometr. Wydarzenie to, przyciąga co roku ponad dwa miliony  tysięcy widzów, uczestnicy w kostiumach, tancerze, artyści i cyrkowcy, dziesiątki ozdobionych pojazdów wiozących zespoły grające na żywo i inne atrakcje, a publiczność która ogląda to na całym świecie, sięga sto milionów .
Jest to też parada opanowana przez homoseksualistów, lesbijki. W większości cenzurowana, ale można spotkać się z wieloma zaskakującymi i nie dla dzieci obrazkami!





     O następnym naszym święcie, Thankskgiving napiszę później.